Historia Polonia Technica

(wersja encyklopedyczna)

Stowarzyszenie lnżynierów i Techników Polskich ,,Polonia Technica” w USA zostało zarejestrowane 16 maja 1941 r. w stanie Nowy Jork jako organizacja niedochodowa (non-profit). Jednym z głównych celów stowarzyszenia w początkowym okresie jego istnienia, było umożliwianie przyjazdu do Stanów Zjednoczonych inżynierom i technikom z terenów objętych działaniami wojennymi w Europie. Pomysł zorganizowania polskiego środowiska inżynierskiego w Ameryce był rozważany już w latach 30. XX wieku. Należy sądzić, że stosunkowo niewielka w tym czasie grupa inżynierów polskiego pochodzenia nie tworzyła odpowiedniego zaplecza dla utworzenia organizacji. Dopiero konsekwencje wybuchu drugiej wojny światowej przyspieszyły realizację projektu powołania organizacji.

Znaczna grupa inżynierów pozostałych we Francji, po inwazji niemieckiej, stanęła w obliczu trudnej sytuacji zagrożenia przymusem pracy dla nieprzyjaciela. Oczywistym zadaniem była pomoc wszystkim, których udało się sprowadzić do Ameryki. Po demobilizacji Armii Polskiej w Wielkiej Brytanii w latach 50., do Stanów Zjednoczonych przybyła duża grupa inżynierów i techników, która włączyła się w pracę stowarzyszenia. Głównym celem stowarzyszenia stało się zintegrowanie środowiska oraz wzajemna pomoc w rozwiązywaniu problemów adaptacyjnych do amerykańskiej rzeczywistości, począwszy od znalezienia pracy i mieszkania do wymiany doświadczeń zawodowych i pomocy w zawodowym dokształcaniu się. Równolegle, organizacja rozwinęła akcję stypendialną. Corocznie, fundowano kilkanaście stypendiów dla Polaków studiujących na kierunkach inżynierskich, głównie w Europie Zachodniej i Ameryce Południowej. Znaczna liczba stypendiów skierowana została do Argentyny, gdzie osiedliła się duża grupa polskich emigrantów.

Na szeroką skalę była również prowadzona wysyłka literatury technicznej do Polski, odciętej od dopływu nowych informacji, na skutek powstałej po drugiej wojnie światowej sytuacji politycznej. Początkowo, „Polonia Technica” miała z założenia charakter profesjonalnego stowarzyszenia powołanego zasadniczo na okres trwania drugiej wojny światowej. Jednakże na skutek powojennego podziału świata zdecydowana większość inżynierów postanowiła pozostać na stałe w Stanach Zjednoczonych i tu kontynuować działalność zawodową, co potwierdziło potrzebę utrzymania organizacji.

Cele stowarzyszenia „Polonia Technica” są ujęte w statucie, który ramowo określa je następująco: integracja polonijnego środowiska inżynierów i techników dla wymiany doświadczeń i utrzymania więzi narodowych, edukacja inżynierów i techników polskich w Stanach Zjednoczonych poprzez organizowanie odczytów, szkoleń oraz rozpowszechniania publikacji naukowo-technicznych, udział w działalności amerykańskich stowarzyszeń profesjonalnych, udzielenie szeroko pojętej pomocy osobom studiującym, wywodzącym się z polskiej grupy etnicznej, utrzymywanie ścisłych kontaktów z instytucjami naukowymi i organizacjami technicznymi w Polsce oraz wymiana doświadczeń i informacji technicznych, współpraca z profesjonalnymi organizacjami polonijnymi za granicą. Obecnie „Polonia Technica” zrzesza ponad 200 członków aktywnie uczestniczących w życiu organizacji. W spisie członkowskim znajduje się ponad 750 osób, które utożsamiają się z organizacją i nadal utrzymują kontakty oraz na bieżąco są informowane o działalności stowarzyszenia. Osoby te są traktowane jako sponsorzy — sympatycy stowarzyszenia.

Rewolucja komputerowa, jaka rozpoczęła się w latach 80. dała stowarzyszeniu dodatkowy impuls do nowych działań. Zostały wprowadzone kursy obsługi komputerów. Znajomość komputerowej technologii stała się użytecznym środkiem rozpowszechniania informacji technicznych wśród członków organizacji. W tym okresie zostało zorganizowanych wiele odczytów, prelekcji I szkoleń o różnym zakresie i poziomie technicznym i naukowym.

Zdjęcie ze spotkania inżynierów w Orchard Lake w stanie Michigan, podczas którego powołano Radę Doradczą Organizacji Północnoamerykańskich. Na zdjęciu uczestnicy spotkania z Polonii Technica, stoją od lewej: Władysław Chaber, Grzegorz Oniszczuk, Wiesław Kruszewski, Andrzej Lamot, Janusz Zastocki, Andrzej Targowski, Tadeusz Sibiga, George Swiderski.

W 1994 r. „Polonia Technica” zorganizowała w Nowym Jorku bardzo popularną imprezę o nazwie ComPract — prezentującą szerokie możliwości praktycznego zastosowania komputerów. W czasie kilku godzin trwania pokazu ponad 1000 osób zaznajomiło się z możliwościami zintegrowanej technologii komputerowej dla potrzeb techniki, nauki oraz wykorzystania w życiu człowieka.

W swojej działalności organizacja stara się dostosować swój program do potrzeb społecznych. Przez wiele lat pod patronatem „Polonia Technica” aktywnie działał Klub Inwestora, na którego miesięczne spotkania zapraszani byli znani specjaliści z Wall Street, nowojorskiej dzielnicy finansowej, którzy przybliżali zainteresowanym prawa i zasady istniejące w świecie finansów, giełdy i inwestycji. Duża frekwencja na spotkaniach świadczyła wymownie o rzeczywistym zainteresowaniu tym tematem członków organizacji. Od 1996 r. organizacja prowadzi szeroką akcję informacyjną o możliwościach kształcenia się w Stanach Zjednoczonych, począwszy od szkoły podstawowej aż do studiów doktoranckich włącznie. Akcja ta ukierunkowana jest na Polonię oraz Polaków przebywających okresowo w Stanach. „Polonia Technica” aktywnie współpracuje w tym przedsięwzięciu z Organizacją Studentów Polskich w Nowym Jorku, dzieląc zakres prac i obowiązków organizacyjnych. Spotkania o nazwie „Studia, 4U”, które odbywają się corocznie pod hasłem: „Taka Polonia będzie, jakie jej młodzieży kształcenie” weszły na stałe na listę ważnych wydarzeń polonijnych metropolii nowojorskiej. Akcja cieszy się dużym zainteresowaniem, corocznie uczestniczy w niej ponad 800 słuchaczy.

Zdjęcie ze spotkania inżynierów w Orchard Lake w stanie Michigan,podczas którego powołano Radę Doradczą Organizacji Północnoamerykańskich. Na zdjęciu uczestnicy spotkania z Polonii Technica, stoją od lewej: Ryszard Ciskowski prof. Janusz Wróbel, mgr inż. Janusz Zastocki, prof. Zygmunt Kolęda, dr inż. Janusz Romański.

„Polonia Technica” rozumiejąc trudną sytuację Polaków mieszkających w byłych republikach ZSRR, leżących na Środkowym Wschodzie, rozwinęła akcję pomocy naszym rodakom. Poprzez Internet został nawiązany kontakt z Polonią w Turkmenistanie. Wśród członków stowarzyszenia przeprowadzono zbiórkę pieniężną, dzięki której dofinansowany został dwutygodniowy obóz młodzieży turkmeńskiej nad Morzem Czarnym, w czasie którego odbywała się nauka języka polskiego i historii Polski. W 2000 r. do Turkmenistanu organizacja wystała komputer typu ,,Notebook” oraz dofinansowała zakup dodatkowego sprzętu komputerowego i programów. Pomoc stowarzyszenia ,,Polonia Technica” została przyjęta z dużą wdzięcznością, wyrażoną w czasie spotkania z przedstawicielami Polonii Turkmeńskiej, jakie miało miejsce w Nowym Jorku w 2004 r.
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Polskich w Ameryce w 2001 r. obchodziło jubileusz 60-lecia. Z tej okazji została wydana monografia pt: Zarys Historii w latach 1941—2001. Na stronach tej publikacji zaprezentowana została 60-letnia działalność stowarzyszenia, w tym również zawodowy dorobek polskich inżynierów w Stanach Zjednoczonych. Utrwalona w monografii historia Stowarzyszenia przypomina, iż w minionym okresie z „Polonią Technicą” związanych było wiele postaci, które wniosły liczne zasługi dla rozwoju techniki i nauki amerykańskiej.

Akcja informacyjna dla Polonii i Polaków przebywających czasowo w Stanach o możliwościach kształcenia się w USA. Informacja „z pierwszej ręki” jest najkrótszą drogą na pokonanie nurtujących pytań, jeden z prelegentów w rozmowie z przyszłymi studentami.

Zamieszczone w monografii noty biograficzne przybliżają sylwetki wybitnych inżynierów i naukowców, m.in. Tadeusza Sendzimira, jednego z najbardziej zasłużonych członków stowarzyszenia, wynalazcy w dziedzinie przeróbki metali i walcownictwa, Jana Grzybowskiego Holma, posiadającego olbrzymie zasługi dla elektryfikacji Stanów Zjednoczonych, Bolesława Przedpełskiego, Wacława Szukiewicza wynalazcy polskiej metody produkcji kauczuku na bazie spirytusu, Zdzisława J. Starosteckiego, współprojektanta nowoczesnej, zdalnie sterowanej rakiety ,,Patriot”, Wojciecha Rostafińskiego, naukowca pracującego przez wiele lat dla agencji rządowej NASA, Franka Piaseckiego jednego z wielkich pionierów przemysłu helikopterowego, filantropa, dr Alinę Szcześniak naukowca w dziedzinie badania własności smakowych żywności, prof. Andrzeja Targowskiego, informatyka, twórcy słynnej Infostrady, prof. Andrzeja Nowaka — światowej sławy specjalisty w dziedzinie budowy mostów. Za ich przykładem podąża nowsza generacja polskich inżynierów, ukierunkowując swoje ambicje na odniesienie sukcesu zawodowego. m.in. dr inż. Janusz Romański specjalista w dziedzinie projektowania systemów helikopterowych.

W ramach obchodów 60-lecia ,,Polonia Technica” zorganizowała sesje naukowo-techniczną, która spotkała się z dużym zainteresowaniem Polonii oraz władz konsulatu RP w Nowym Jorku, w której wzięli udział m.in.: dr inż. Wojciech Ratyński, prezes FSNT NOT (Rola Federacji SNT-Not w integracji środowisk i organizacji technicznych działających w kraju i na obczyźnie), prof. dr hab. inż. Zbigniew Piasek z Politechniki Krakowskiej (Stan techniki w III RP), prof. dr inż. Andrzej Targowski z Western Michigan University Kalamazoo (Geneza i strategia inżynierów na Emigracji — przyczyny inżynierskiej tułaczki), prof. dr inż. Andrzej S. Nowak z University of Michigan, Ann Arbor (Doświadczenia ze współpracy między USA i Polską na polu nauk technicznych), dr inż. Janusz Romański z Piasecki Aircraft Corp. Essington, Pennsylvania (Osiągnięcia Polaków w przemyśle helikopterowym w USA).

Image

Polonijne bale Polonii Technica należały do największych w Nowym Jorku. Dochód z tych bali był przeznaczany na stypendia dia Polaków studiujących na kierunkach inżynierskich. Na zdjęciu uczestnicy Balu Polonia Technica w 1979 r.

W ramach przygotowań do jubileuszu, zostały opracowane dokumenty archiwalne „Polonia Technica” w formie elektronicznej. Część dokumentacji historycznej udostępniona jest w witrynie internetowej organizacji. Nadmienić należy, iż materiały stowarzyszenia zostały włączone do największego na świecie archiwalnego serwera komputerowego przy Uniwersytecie w Idaho.

Stowarzyszenie „Polonia Technica” współpracuje z bliźniaczymi organizacjami w innych krajach, utrzymując kontakty profesjonalne i koleżeńskie. Jesienią 2000 r. delegacja „Polonia Technica” uczestniczyła w uroczystych obchodach 60-lecia Stowarzyszenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii. „Polonia Technica” reprezentowana była przez delegację w osobach: prezesa inż. Janusza Zastockiego, wiceprezesa dr Janusza Romańskiego i dr Małgorzatę Romańską. W czerwcu 2001 r. delegacja ,,Polonia Technica” była gościem Stowarzyszenia Inżynierów Polskich w Kanadzie, które uroczyście obchodziło 60-lecie działalności. W czasie sesji technicznej delegacja z prezesem Januszem Zastockim na czele, podpisała umowę o współpracy i wymianie doświadczeń.

W 2002 r. „Polonia Technica” uczestniczyła w uroczystych obchodach 85- -tej rocznicy powstania Stowarzyszenia Inżynierów i Techników we Francji, najstarszej stażem organizacji inżynierskiej działającej poza granicami kraju. Stowarzyszenie „Polonia Technica” było reprezentowane przez wiceprezesa dr Janusza Romańskiego i dr Małgorzatę Romańską, którzy w ramach seminarium przedstawili dorobek stowarzyszenia „Polonia Technica” środowisku inżynierów i techników polskich we Francji.

W 2002 r. organizacja „Polonia Technica” jako jedno z dwóch profesjonalnych stowarzyszeń, działających poza krajem i nie wchodzących w skład Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT została oficjalnie zaproszona do wzięcia udziału w XXIII Kongresie Techników Polskich, niezwykle ważnego wydarzenia dla nauki i techniki polskiej. W półrocznej dyskusji Kongresowej udział brali przedstawiciele stowarzyszenia „Polonia Technica”, którzy zaproponowali szereg wniosków ujętych w Uchwale Końcowej Kongresu. W czasie podsumowania podkreślono aktywne zaangażowanie stowarzyszenia ,,Polonia Technica” w pracach komisji oraz posiedzeniach plenarnych Kongresu.

W dniach 10—12 października 2003 r. w St. Mary’s College (Madonna University) w Orchard Lake w pobliżu Detroit w stanie Michigan, z inicjatywy światowej Rady Badań nad Polonią oraz „Polonia Technica” zorganizowano spotkanie działaczy inżynierskich stowarzyszeń z całego kontynentu północnoamerykańskiego. W wyniku tego spotkania powołano do życia Radę Doradczą organizacji inżynierów północnoamerykańskich oraz powołano komisję do opracowania założenia Hall of Fame — Galerii Zasłużonych Polskich Inżynierów. W czasie spotkania dyskutowano zakres możliwości włączenia się inżynierów pracujących w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie w pomoc badawczo-techniczną na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce.

Stowarzyszenie wydaje periodyk „Polonia Technica Biuletyn”, w którym publikowane są informacje programowe, plany spotkań oraz sprawozdania z odbytych imprez i uroczystości. Pojawiają się w nim także artykuły członków stowarzyszenia oraz wybrane przedruki z technicznej prasy krajowej i zagranicznej. Umieszczane są fotoreportaże z organizowanych imprez towarzyskich m.in.: noworocznego balu karnawałowego, dorocznego zjazdu organizacji odbywającego się w malowniczych górach niedaleko Nowego Jorku, pikników, spływów kajakowych oraz turystycznych wycieczek pieszych. Stowarzyszenie posiada swoją witrynę internetową, (www.Polonia-Technica.org), która służy do rozpowszechniania informacji o programie i działalności organizacji oraz jest ważnym środkiem do kontaktów pomiędzy członkami.

„Polonia Technica” współpracuje z szeregiem organizacji polonijnych działających na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Należy tu wymienić następujące organizacje: Polski Instytut Naukowy w Nowym Jorku, Instytut im. Józefa Piłsudskiego, Fundacja Kościuszkowska, Organizacja Studentów Polskich w Nowym Jorku, CEBA (Central European Business Association), Polski Klub Biznesowy, Słowiańska Unia Kredytowa, Polski Uniwersytet Ludowy w Filadelfii, Klub Żeglarza, Klub Medykus, Światowa Rada Badań nad Polonią. Ponadto „Polonia Technica” współpracuje od szeregu lat z Konsulatem RP w Nowym Jorku, reprezentując polsko-amerykańską profesjonalną społeczność na tym forum, uczestnicząc w odbywających się oficjalnych uroczystościach oraz spotkaniach z ludźmi polityki, kultury i nauki.

Podkreślenia wymaga fakt, że wśród Polonii amerykańskiej stowarzyszenie „Polonia Technica” cieszy się zasłużonym szacunkiem i sympatią. Wynika to z faktu, że działalność i praca organizacji wychodzi na przeciw oczekiwaniom i potrzebom członków i sympatyków, co budzi powszechne uznanie. Stowarzyszenie „Polonia Technica” jest organizacją społeczną, o profilu profesjonalnym, skupiającą wiele pokoleń inżynierów i techników, jest organizacją zrzeszającą wielu członków emocjonalnie zaangażowanych w jej działalność, dumnych ze swego polskiego pochodzenia.

Opracował dr inż. Janusz Romański

Ostatnia aktualizacja ( piątek, 29 październik 2010 )

Contact Us

We're not around right now. But you can send us an email and we'll get back to you, asap.

Not readable? Change text. captcha txt

Start typing and press Enter to search